રાજકોટમાં સાયબર ફ્રોડના ઘણા કિસ્સાઓ બન્યા છે. સાયબર ફ્રોડ કરનારાઓ અજાણ્યા નંબરોથી ફોન કરીને લોકોને છેતરવાનો પ્રયાસ કરે છે. તેઓ તમને કહી શકે છે કે તમારું બેંક એકાઉન્ટ બ્લોક થઈ ગયું છે અથવા તમારી ઓનલાઈન એકાઉન્ટમાં કોઈ સમસ્યા છે. તેઓ તમને તમારા ખાતાની વિગતો આપવા માટે કહી શકે છે અથવા તમને કોઈ લિંક પર ક્લિક કરવા માટે કહી શકે છે. જો તમે આમાંથી કોઈ પણ વસ્તુ કરો છો, તો સાયબર ફ્રોડ કરનારાઓ તમારી વ્યક્તિગત માહિતી ચોરી કરી શકે છે અને તમારા ખાતામાંથી પૈસા ઉપાડી શકે છે.
રાજકોટ શહેરમાં દરરોજ સાયબર ફ્રોડ અંગે સરેરાશ 80 અરજીઓ આવે છે. ગત વર્ષે, રાજકોટમાં સાયબર ફ્રોડમાં 3500 ફરિયાદો નોંધાઈ હતી, જેમાં 14.50 કરોડ રૂપિયાની છેતરપિંડી થઈ હતી. આ વર્ષે, અત્યાર સુધીમાં 2900 ફરિયાદો નોંધાઈ છે, જેનો કુલ આંકડો 16.50 કરોડ રૂપિયા છે.
આ આંકડાઓ દર્શાવે છે કે સાયબર ફ્રોડ એ ગુજરાતમાં એક ગંભીર સમસ્યા છે. સાયબર ફ્રોડ કરનારાઓ દરરોજ મોટી રકમની છેતરપિંડી કરી રહ્યા છે. આ આંકડાઓ માત્ર રાજકોટ શહેરના છે, જેના આધારે ગુજરાતની સ્થિતિનો અંદાજ થઈ શકે છે.
સાયબર ફ્રોડથી બચવા માટે, તમારે નીચેના પગલાં લેવા જોઈએ:
- તમારા પાસવર્ડને મજબૂત રાખો.
- તમારા પાસવર્ડને ક્યારેય અન્ય લોકો સાથે શેર કરશો નહીં.
- તમારા ઈમેલ્સની સકારી તપાસ કરો અને તમારા ઈમેલમાં આવતા કોઈપણ અજાણ્યા લિંક્સ પર ક્લિક કરશો નહીં.
- જ્યારે તમે ઓનલાઈન શોપિંગ કરો છો ત્યારે તમારા કાર્ડની માહિતી ખાનગી રીતે શેર કરો.
સાયબર ફ્રોડ એ એક ગંભીર સમસ્યા છે, પરંતુ તમે આ પગલાં લઈને તમારા પોતાને અને તમારા પૈસાને સુરક્ષિત રાખી શકો છો.
કઇ રીતે થાય છે છેતરપિંડી ?
- OTP આધારીત છેતરપિંડી: માહિતીને અપડેટ કરવા અથવા ટ્રાન્ઝેકશન માટે OTP મોકલવાની પ્રક્રિયા
- એપ્લિકેશન આધારીત છેતરપિંડી: એપ્લિકેશન ડાઉનલોડ કરીને મોબાઇલમાં છેતરપિંડી બનાવવાની પ્રક્રિયા
- સોશિયલ મિડિયાની મદદથી સાયબર હુમળો: ન્યૂડ વિડિયો, મોર્ફ ફોટોની વપરાશ
- રોકાણ અંગેના ફ્રોડ: વિવિધ પ્રકારના ફ્રોડ પ્રયાસો
- ઇન્સટન્ટ લોનની લાલચ: ચાંચીયા લાગણારી લાલચ
જ્યારે સાયબર ક્રાઇમનો ભોગ થતો હોય, ત્યારે લોકો પોલીસને જાણ કરતાં પહેલાં સમય વ્યય કરે છે. જેના કારણે એક બેંકમાંથી બીજી બેંકમા એમ કરીને બેન્કો ની અદલાબદલી કરીને આ રૂપિયા એટીએમમાંથી ઉપડી જાય છે. પરિણામે આ રૂપિયા પરત મળી શકતા નથી.છેતરપિંડીની આ જાળનું બહુ મોટું આંતરરાષ્ટ્રીય નેટવર્ક છે જેથી ગયેલા રૂપિયા પરત આવાની શક્યતા ઓછી છે.
સાયબર ચાંચીયાઓનું નેટવર્ક
રાજકોટમાં સાયબર ચાંચીયાઓનું નેટવર્ક ખૂબ જ વિશાળ છે. છેલ્લા સાત મહિનામાં, રાજકોટમાં સાડા સોડ કરોડ રૂપિયાની છેતરપિંડી થઈ છે. પોલીસના જણાવ્યા મુજબ, આ છેતરપિંડીમાં રિકવરી રેટ 15-20 ટકા છે. એવા કિસ્સાઓમાં, જ્યાં ફરિયાદીએ તરત જ પોલીસને જાણ કરી હોય અને છેતરપિંડીના રૂપિયા કોઈપણ બેંકમાં હોય, તો ટ્રાન્ઝેક્શનને અટકાવી શકાય છે અને રૂપિયા પરત મેળવી શકાય છે. જો કે, આ છેતરપિંડી કરનારાઓનું નેટવર્ક દેશવ્યાપી છે.
ચેતવણી
સાયબર ચાંચીયાઓ લોકોને ઘણી રીતે છેતરી શકે છે. તેઓ ફોન, ઈમેલ અથવા સોશિયલ મીડિયા દ્વારા લોકોનો સંપર્ક કરી શકે છે. તેઓ લોકોને પૈસા ઉધાર લેવા, ખોટી માહિતી આપવા અથવા તેમની વ્યક્તિગત માહિતી આપવા માટે ખોટી વાતો કહી શકે છે.
સાવચેતી
સાયબર ચાંચીયાઓથી બચવા માટે, તમારે નીચેના કાળજી રાખવા જોઈએ:
- તમારી વ્યક્તિગત માહિતી, જેમ કે ક્રેડિટ કાર્ડ નંબર, બેંક ખાતા નંબર અને પાસવર્ડ, કોઈપણ સાથે શેર કરશો નહીં.
- ફોન અથવા ઈમેલ દ્વારા તમને મળતી કોઈપણ વિનંતીઓ પર વિશ્વાસ કરશો નહીં.
- જો તમને કોઈ ખોટી માહિતી મળે, તો તેને રેપોર્ટ કરો.
- તમારી કમ્પ્યુટર સિસ્ટમને સુરક્ષિત રાખો.
સાયબર ચાંચીયાઓ એક ગંભીર ખતરો છે. જો તમે સાયબર ચાંચીયાઓના શિકાર બનો છો, તો તરત જ પોલીસને જાણ કરો. કોઈપણ પ્રકારના સાયબર ક્રાઇમ ના ગુના ની તમે http://cybercrime.gov.in પર ફરિયાદ નોંધાવી શકો છો.
